لوبریکانت‌ها یا روان کننده‌ها، موادی هستند که با هدف کاهش اصطکاک بین دو سطح در تماس، به کار می‌روند. در حالی که این تعریف در صنایع گسترده‌ای مصداق دارد، در این مقاله تمرکز ما بر نوع خاصی به نام "ژل لوبریکانت" است که نقش مهمی در بهبود کیفیت روابط جنسی و سلامت فردی ایفا می‌کند. در ادامه به بررسی جامع این محصولات، از ماهیت و کاربردها گرفته تا انواع مختلف، نحوه استفاده، فواید و ملاحظات ایمنی می‌پردازیم.
لوبریکانت چیست؟
لوبریکانت محصولی است که به منظور ایجاد لغزندگی و کاهش اصطکاک در نواحی حساس بدن، به خصوص در طول فعالیت‌های جنسی طراحی و تولید می‌شود. استفاده از این ژل‌ها می‌تواند به روان‌تر شدن و راحت‌تر شدن حرکات، کاهش هرگونه ناراحتی یا درد ناشی از خشکی و در نهایت افزایش لذت و رضایت کمک کند. برخلاف لوبریکانت‌های صنعتی، لوبریکانت‌های با در نظر گرفتن حساسیت بافت‌های بدن و حفظ تعادل طبیعی آن‌ها فرموله می‌شوند.
لوبریکانت چه کاربردهایی دارد؟
- مقابله با خشکی واژن: خشکی واژن مشکلی شایع است که می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد؛ از جمله تغییرات هورمونی در دوران یائسگی، پس از زایمان و در طول شیردهی، مصرف برخی داروها (مانند داروهای ضد افسردگی یا آنتی هیستامین‌ها)، درمان‌های پزشکی مانند شیمی‌درمانی، استرس، یا حتی عدم آمادگی کافی بدن برای رابطه جنسی. لوبریکانت با تأمین رطوبت لازم، به رفع این مشکل کمک کرده و رابطه جنسی را بدون درد و ناراحتی می‌سازد.
- افزایش لذت جنسی برای همه: تصور اینکه لوبریکانت فقط برای رفع خشکی است، اشتباه است. بسیاری از افراد، صرف نظر از میزان ترشحات طبیعی خود، از لوبریکانت برای افزایش حس لغزندگی، کاهش اصطکاک اضافی و تشدید احساسات لذت‌بخش در حین رابطه جنسی واژینال، مقعدی یا دهانی استفاده می‌کنند.
- تسهیل رابطه مقعدی: ناحیه مقعد به طور طبیعی فاقد ترشحات روان کننده کافی برای رابطه جنسی است. استفاده سخاوتمندانه از لوبریکانت در این نوع رابطه برای جلوگیری از درد، آسیب به بافت‌ها (مانند پارگی‌های کوچک) و خونریزی بسیار حیاتی و ضروری است.
- استفاده ایمن با کاندوم و و سایل کمک جنسی: لوبریکانت‌های پایه آب و سیلیکون برای استفاده با کاندوم‌های لاتکس ایمن هستند و با کاهش اصطکاک، احتمال پارگی کاندوم را که می‌تواند منجر به بارداری ناخواسته یا انتقال بیماری‌های مقاربتی شود، کاهش می‌دهند. همچنین استفاده از لوبریکانت، تجربه کار با انواع اسباب‌بازی‌های جنسی را دلپذیرتر و آسان‌تر می‌کند.
- برخی اقدامات پزشکی: در موارد خاصی مانند معاینات زنان، وارد کردن تامپون یا استفاده از دوش واژینال، لوبریکانت می‌تواند برای کاهش ناراحتی و سهولت انجام کار به کار رود.
انواع روان کننده
لوبریکانت‌های عمدتاً بر اساس پایه و اساس ترکیباتشان دسته بندی می‌شوند:
- لوبریکانت‌های پایه آب: این محبوب‌ترین نوع لوبریکانت هستند که به دلیل سهولت شستشو با آب، عدم آسیب رساندن به کاندوم‌های لاتکس و اکثر اسباب‌بازی‌های جنسی سیلیکونی، و سازگاری مناسب با پوست‌های حساس، محبوبیت زیادی دارند. با این حال، ممکن است نسبت به انواع دیگر سریع‌تر خشک شوند و نیاز به استفاده مجدد داشته باشند. برای فعالیت‌های طولانی مدت یا زیر آب کمتر مناسبند. برخی از انواع حاوی گلیسیرین ممکن است در افراد مستعد، خطر عفونت قارچی را افزایش دهند.
- لوبریکانت‌های پایه سیلیکون : این لوبریکانت‌ها حس لغزندگی بسیار بالایی دارند. ماندگاری فوق‌العاده‌ای دارند و به راحتی خشک نمی‌شوند، حتی زیر آب. برای رابطه مقعدی و فعالیت‌های طولانی مدت بسیار مناسبند. با کاندوم‌های لاتکس ایمن هستند. با این حال، با اسباب‌بازی‌های جنسی ساخته شده از سیلیکون سازگار نیستند و می‌توانند به آن‌ها آسیب برسانند. پاک کردن آن‌ها از روی پوست و پارچه ممکن است کمی دشوارتر باشد.
- لوبریکانت‌های پایه روغن: این دسته شامل روغن‌های طبیعی (مانند روغن نارگیل یا بادام) و روغن‌های مصنوعی (مانند وازلین یا روغن بچه) می‌شوند و حس روانی و ماندگاری بالایی دارند. با این حال، ناسازگاری مطلق آن‌ها با کاندوم‌های لاتکس و پتانسیل ایجاد لکه و برهم زدن تعادل pH واژن، استفاده از آن‌ها را برای رابطه جنسی محدود می‌کند و به طور کلی توصیه نمی‌شوند مگر در موارد خاص و با آگاهی کامل از محدودیت‌ها.
- انواع دیگر: علاوه بر این دسته‌ها، لوبریکانت‌های هیبریدی که معمولاً از ترکیب آب و سیلیکون ساخته می‌شوند برای بهره‌مندی از مزایای هر دو نوع، و همچنین لوبریکانت‌های حاوی مواد افزودنی مانند طعم دهنده‌ها، رایحه‌ها یا مواد گرم کننده/خنک کننده نیز در بازار موجودند. در انتخاب انواع حاوی افزودنی باید دقت کرد، به ویژه اگر پوست حساسی دارید، زیرا ممکن است باعث تحریک شوند.
نحوه استفاده از ژل لوبریکانت
استفاده صحیح از ژل لوبریکانت کلید بهره‌مندی حداکثری از فواید آن است. نحوه استفاده بسیار ساده است، اما رعایت چند نکته می‌تواند تجربه شما را بهبود بخشد:
- آماده‌سازی: قبل از استفاده، دستان خود را بشویید. بطری یا تیوب لوبریکانت را بررسی کنید تا از تمیز بودن آن اطمینان حاصل کنید.
- مقدار مناسب:با مقدار کمی از ژل شروع کنید؛ مثلاً به اندازه یک نخود یا لوبیا روی نوک انگشتان خود. بهتر است از کم شروع کرده و در صورت نیاز بیشتر اضافه کنید تا از هدر رفتن یا ایجاد حس ناخوشایند ناشی از استفاده بیش از حد جلوگیری شود.
- گرم کردن (اختیاری): برخی افراد احساس می‌کنند که ژل سرد ناخوشایند است. می‌توانید مقدار ژل مورد نظر را برای چند ثانیه بین دست‌هایتان مالش دهید تا کمی گرم شود.
- محل استفاده:
- رابطه واژینال: ژل را می‌توانید مستقیماً روی دهانه واژن و اطراف آن یا روی آلت تناسلی شریک خود بمالید. برخی افراد ترجیح می‌دهند مقدار کمی را داخل واژن نیز اعمال کنند.
- رابطه مقعدی:در این نوع رابطه، استفاده سخاوتمندانه از لوبریکانت بسیار مهم است. ژل را هم روی ناحیه مقعدی و اطراف آن و هم روی آلت تناسلی یا اسباب‌بازی جنسی به میزان کافی بمالید تا لغزندگی کامل ایجاد شود.
- استفاده با کاندوم:پس از باز کردن کاندوم و قبل از استفاده، چند قطره از لوبریکانت پایه آب یا سیلیکون را داخل نوک کاندوم (برای افزایش راحتی) و همچنین روی سطح خارجی کاندوم بمالید. هرگز از لوبریکانت پایه روغن با کاندوم لاتکس استفاده نکنید.
- استفاده با اسباب‌بازی‌های جنسی: بسته به جنس اسباب‌بازی، از لوبریکانت پایه آب یا سیلیکون استفاده کنید (به یاد داشته باشید که سیلیکون با سیلیکون سازگار نیست). ژل را روی قسمتی از اسباب‌بازی که با بدن تماس دارد، بمالید.
- زمان‌بندی:بهترین زمان برای استفاده از لوبریکانت، درست قبل یا در حین شروع فعالیت جنسی است، زمانی که احساس می‌کنید نیاز به لغزندگی بیشتری دارید یا پیش‌بینی می‌کنید که اصطکاک ممکن است باعث ناراحتی شود.
- تجدید استفاده: لوبریکانت‌های پایه آب ممکن است در طول فعالیت طولانی‌تر خشک شوند. اگر احساس کردید لغزندگی کاهش یافته است، درنگ نکنید و دوباره به مقدار نیاز ژل اضافه کنید. این یک امر کاملاً طبیعی است.
- پاکسازی: پس از اتمام فعالیت، لوبریکانت‌های پایه آب به راحتی با آب و صابون شسته می‌شوند. لوبریکانت‌های پایه سیلیکون ممکن است نیاز به صابون بیشتری داشته باشند. همیشه ناحیه تناسلی را پس از استفاده از لوبریکانت تمیز کنید.
به یاد داشته باشید که هدف از استفاده از لوبریکانت، افزایش راحتی و لذت است. در استفاده از آن خجالت نکشید و آن را به بخشی طبیعی از فعالیت‌های جنسی خود تبدیل کنید.
فواید ژل لوبریکانت
- کاهش درد و آسیب:با ایجاد یک لایه لغزنده، اصطکاک را به حداقل می‌رساند و از درد، سوزش، خارش، قرمزی و پارگی‌های کوچک در بافت‌های حساس جلوگیری می‌کند. این امر به ویژه برای واژنی که دچار خشکی است یا در رابطه مقعدی بسیار حیاتی است.
- افزایش لذت و رضایت:تجربه روان و بدون درد به هر دو طرف اجازه می‌دهد تا بیشتر بر روی احساسات لذت‌بخش تمرکز کنند و رضایت بیشتری از رابطه جنسی داشته باشند.
- محافظت بیشتر با کاندوم:لوبریکانت‌های سازگار با کاندوم، با کاهش اصطکاک، احتمال پارگی کاندوم را به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهند و به این ترتیب اثربخشی آن‌ها را در پیشگیری از بارداری و بیماری‌های مقاربتی افزایش می‌دهند.
- افزایش اعتماد به نفس و راحتی: دانستن اینکه ابزاری برای مقابله با خشکی یا ناراحتی در اختیار دارید، می‌تواند به شما اعتماد به نفس بیشتری در حین رابطه جنسی بدهد و اضطراب را کاهش دهد.
- تنوع در تجربه جنسی: لوبریکانت‌های مختلف با پایه‌ها و ویژگی‌های متفاوت می‌توانند به کشف ابعاد جدیدی از لذت و تنوع در فعالیت‌های جنسی کمک کنند.
آیا ژل روان کننده عوارض دارد؟
در حالی که لوبریکانت‌های به طور کلی ایمن در نظر گرفته می‌شوند، برخی نکات و عوارض احتمالی وجود دارد که باید در نظر گرفته شوند:
- حساسیت و آلرژی: برخی افراد ممکن است به مواد خاصی مانند عطر، طعم دهنده، نگهدارنده‌ها (مانند پارابن‌ها) یا حتی برخی ترکیبات طبیعی در لوبریکانت‌ها حساسیت داشته باشند. این حساسیت می‌تواند به صورت خارش، قرمزی، تورم، سوزش یا بثورات جلدی ظاهر شود. انتخاب محصولات هایپوآلرژنیک و بدون افزودنی‌های تحریک‌کننده می‌تواند این خطر را کاهش دهد.
- برهم زدن تعادل میکروبی واژن: برخی لوبریکانت‌ها، به ویژه انواع حاوی گلیسیرین یا دارای اسمولالیته بالا، ممکن است محیط طبیعی واژن را تغییر داده و رشد باکتری‌ها یا قارچ‌های مضر را تسهیل کنند که منجر به عفونت‌های واژن (مانند واژینوز باکتریال یا عفونت قارچی) می‌شود. انتخاب لوبریکانت‌هایی با pH و اسمولالیته نزدیک به ترشحات طبیعی واژن می‌تواند به حفظ سلامت میکروبیوم واژن کمک کند.
- تأثیر بر باروری:برخی از لوبریکانت‌ها، به خصوص آن‌هایی که حاوی گلیسیرین هستند یا اسمولالیته بالایی دارند، ممکن است حرکت و بقای اسپرم را تحت تأثیر قرار داده و شانس بارداری را کاهش دهند.
- آسیب به کاندوم یا اسباب‌بازی‌های جنسی: همانطور که ذکر شد، لوبریکانت‌های پایه روغن می‌توانند به کاندوم‌های لاتکس آسیب بزنند. لوبریکانت‌های پایه سیلیکون نیز می‌توانند به اسباب‌بازی‌های جنسی سیلیکونی آسیب وارد کنند. همیشه قبل از استفاده، سازگاری لوبریکانت با وسایل مورد استفاده خود را بررسی کنید.
بهترین برندهای لوبریکانت
انتخاب بهترین برند لوبریکانت یک تصمیم کاملاً شخصی است و به عواملی چون نوع پوست شما، حساسیت‌ها، کاربرد مورد نظر، و البته بودجه شما بستگی دارد. با این حال، در این بخش به معرفی برخی از برندهای شناخته شده و پرطرفدار در بازارهای جهانی و به ویژه ایران می‌پردازیم که محصولات متنوعی با کیفیت‌های متفاوت ارائه می‌دهند:
- K-Y Jelly:این برند آمریکایی یکی از قدیمی‌ترین و احتمالاً شناخته شده‌ترین نام‌ها در دنیای لوبریکانت‌ها است. محصولات اصلی K-Y عمدتاً پایه آب هستند و به دلیل در دسترس بودن گسترده و قیمت معمولاً مناسب، انتخاب محبوبی برای بسیاری از افراد به شمار می‌روند.
- Durex: یک نام پیشرو در صنعت محصولات بهداشت جنسی، که علاوه بر کاندوم، طیف وسیعی از ژل‌های لوبریکانت را نیز تولید می‌کند. لوبریکانت‌های دورکس در پایه‌های مختلف (آب و سیلیکون) و با افزودنی‌های متنوع مانند عصاره‌های گیاهی، مواد گرم کننده یا خنک کننده عرضه می‌شوند که امکان انتخاب‌های متنوعی را برای کاربران فراهم می‌سازند.
- Simplex: برند Simplex نیز در زمینه تولید محصولات بهداشت جنسی از جمله کاندوم و لوبریکانت در ایران فعالیت دارد. آن‌ها ژل‌های لوبریکانت با ویژگی‌های مختلفی مانند روان‌کنندگی ساده، تأخیری، یا حجم دهنده تولید می‌کنند و سعی در ارائه محصولاتی متناسب با نیازهای بازار داخلی دارند.
- کاپوت: کاپوت یک برند ایرانی بسیار شناخته شده در زمینه کاندوم و محصولات مرتبط با بهداشت جنسی است. این برند نیز خط تولید ژل‌های لوبریکانت خود را دارد که اغلب با ویژگی‌های خاصی مانند لوبریکانت‌های تأخیری، گرم کننده یا با طعم‌های مختلف عرضه می‌شوند تا تجربه جنسی متنوع‌تری را فراهم کنند.
- کدکس:کدکس یکی دیگر از برندهای محبوب ایرانی در حوزه محصولات جنسی است. این برند نیز علاوه بر تنوع بالای کاندوم‌ها، انواع مختلفی از ژل‌های لوبریکانت با کاربردهای گوناگون را تولید می‌کند.
- بادیگارد: بادیگارد نیز از جمله برندهای ایرانی است که در زمینه تولید محصولات بهداشت جنسی از جمله لوبریکانت‌ها فعالیت می‌کند. محصولات این برند نیز با هدف ارائه گزینه‌های متنوع و در دسترس برای مصرف‌کنندگان داخلی عرضه می‌شوند.
